| يكشنبه ۲۲ مهر -۵۱۴ ۱۰:۳۵ شماره خبر : 175852 | ||||||
| بررسی جايگاه پژوهشهای قرآنی مبانی آموزش و پژوهش بايد بر اساس نگرش به حل مسأله باشد | ||||||
| گروه انديشه: برای رسيدن به وضعيت مطلوب پژوهشی، بايد مبانی آموزش و پژوهش در مقاطع مختلف تحصيلی براساس نگرش حل مسأئل كشور و دنيا استوار شود.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، پيش از اين قسمت اول و دوم مصاحبه با «خليل منصوری» درباره وضعيت پژوهشهای قرآنی در كشور از خاطرتان گذشت. اكنون قسمت سوم اين مصاحبه تقديم میشود. «خليل منصوری» از پژوهشگران مركز فرهنگ و معارف قرآن، وابسته به دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم و سردبير نشريه قرآنی «نبأ» در حاشيه برگزاری پانزدهمين نمايشگاه بينالمللی قرآن كريم در گفتوگو با خبرنگار سرويس انديشه و علم ايكنا در بررسی نقش عوامل بودجه پژوهش، نيروی انسانی پژوهش و مديريت پژوهش در وضعيت نامطلوب پژوهشهای قرآنی گفت: وجود يك مركز پژوهشی، همانطور كه رهبر معظم انقلاب در منشور قرآنپژوهی فرمودهاند كه يك سازمان متمركزی بايد باشد كه پژوهشهای قرآنی را مديريت كند، لازم و ضروری است. وی افزود: بودجه اختصاص داده شده برای پژوهشهای قرآنی در سازمانها و مراكز مختلف، توزيع و پخش میشود و خود را نشان نمیدهد؛ اگرچه به صورت كلی بودجه خوب و مناسبی است. مشكل بودجه، مشكل ساماندهی است. مگر علامه طباطبائی بودجه كلان داشت كه تفسير الميزان و آثار مهم ديگر را نوشت. نويسنده كتاب «آيات عزت در سيمای حسينی» گفت: حوزه منابع انسانی كه دانشگاه و حوزه توليدكننده آن هستند، بايد ساماندهی شود، به تعبير حجتالاسلام «سيدهاشم حسينیبوشهری»، مدير حوزه علميه قم، 9 دوره فارغالتحصيل ما كجا رفتند. در حوزه علميه قم، مركز فرهنگ و معارف قرآن همان محققين سالهای گذشته هستند.
وی ادامه داد: در يك گزارش خبری كه ايكنا منتشر كرده بود، نقل شده بود كه 2000 مفسر قرآن كريم به دانشگاهها اعزام شده است. بايد پرسيد مفهوم و معنای مفسر در حوزه ادبيات جديد چيست كه فقط 2000 مفسر قرآن به دانشگاهها اعزام میشوند. تفسير درستی از منابع انسانی نشده است، چون آموزش غلط بوده، خروجی دانشگاهها ناقص است. فردی كه به عنوان محقق فارغالتحصيل میشود، محقق به معنای واقعی كلمه نيست. وی در ادامه سخنانش گفت: طرحهای پژوهشی آنقدر مكرر است كه نشاندهنده اين است كه فاقد مديريت واحدی هستند. مديريت طرحهای پژوهشی بايد براساس حل مسئله باشد و نگرش مديريت نبايد برای نشان دادن بازده كاری و كسب بودجه باشد. تا نگاه مسألهشناسی و حل مسأله به مسائل و معضلات وجود نداشته باشد، همين مشكلات را داريم. نويسنده كتاب «نظريةالعرف» گفت: برای برون رفت از اين مسائل و رسيدن به وضع مطلوب، پژوهشهای قرآنی بايد بر اساس مسئله به مفهوم دانشگاهیاش استوار شود. فقط در اين صورت است كه میتوان انتظار بيشتری داشت. نگرش طلبه و دانشجو بايد برای باسواد شدن و بار علمی باشد، نه زود تمام كردن و گذراندن مقاطع تحصيلی. وی افزود: نگرش اكثريت دانشجويان و طلبهها بر اساس آموزش برای كار است كه در اين زمينه نيز تعدادی از فارغالتحصيلان غير از تخصص و رشته مورد نظر در جاهای مختلف مشغول به كارند. البته اين نگرش تحت تأثير وضعيت اشتغال كشور است كه اميدواريم با بهتر شدن وضعيت در آيندهای نزديك، وضعيت تحصيل و آموزش بهتر شود. وی گفت: استاد مطهری میگويد انسان بیدرد انسان نيست. وقتی كسی قرآن را دوست دارد، بايد درد قرآن داشته باشد. با توجه به نيازهای جامعه و هدف فرو فرستادن قرآن، پژوهش بايد انجام گيرد، وگرنه هيچ دردی را درمان نخواهد كرد.
وی در تشريح فعاليتهای پژوهشی مستشرقين گفت: مستشرقين را بايد به دو دسته تقسيم كرد. بعضی از آنها با اين موضوع شروع كردند كه در قرآن چه چيزهايی وجود دارد و قرآن و اسلام چه میگويند؟ قرآن برای گروهی از محققين درد و مسأله شده و آنها برای كشف حقيقت شروع به مطالعات در اين زمينه كردند و كارهای پژوهشی خوب و درخور توجهای هم ارائه دادند و نقش مهمی در شناساندن قرآن و اسلام به ديگر كشورها ايفا كردند. مثلا «گوته» كه به اسلام و قرآن علاقهمند شد را میتوان در اين زمينه مثال زد كه علايق شخصی و روحيه جستوگریاش، وی را به مطالعه و تحقيق واداشت. وی افزود: در غرب در رشتههای مردمشناسی و جامعهشناسی، دانشجويان و محققان با هدف شناسايی آداب و رسوم، فرهنگها و اديان مردم كشورهای مختلف، به بررسی آنها میپردازند كه اطلاعات لازم را برای تصميمگيری در ساير حوزهها مانند اقتصاد و سياست را داشته باشند و تصميمهای مورد نياز را با علم و آگاهی بگيرند. وی در پايان سخنانش گفت: اگر شخصی به تعبير استاد مطهری درد نداشته باشد و به تعبير اميرالمؤمنين (ع) استنطاق نكند، جستجوگر نمیشود. برای پيدا كردن و تقويت روحيه جستجوگری، مبانی آموزش و پژوهش در دانشگاه و حوزه بايد براساس حل مشكلات كشور و دنيا استوار شود. ما بايد به دنبال درمان دردها و مشكلات جهانی بر اساس آموزهها و ديدگاههای قرآن باشيم و بخواهيم كه براساس قرآن به مسائل روز دنيا پاسخ دهيم. |
- برای اینکه بدونید ، چیکار میکنم ، دنبالم کنید
گروه انديشه: بيشتر پژوهشهای قرآنی كشور ما در عصر حاضر، رويكردی برای درمان دردهای جامعه ندارد و تنها گردآوری، بازخوانی و بازسازی نظرات انديشمندان گذشته با زبان امروزی و به عبارت ديگر دكترين بازسازی نظرات گذشتگان است.
 |
سردبير نشريه قرآنی «نبأ» در گفتوگو با خبرنگار سرويس انديشه و علم ايكنا در پاسخ به ارائه راهحل برای حل مشكل و ضعف پژوهشهای قرآنی كشور گفت: زاويه ديد ما بايد نسبت به قرآن تغيير كند، بايد آموزشها بر اساس نيازها باشد. هدف آموزشی حوزهها پيش از انقلاب آموزش برای تدريس و يا تبليغ بود. آموزش برای اين بوده كه طلبه يا مبلغ شود و يا مرجع تقليد شود تا به عنوان مدرس در حوزه كار كند.
قسمت اول مصاحبه را اينجا بخوانيد
وی افزود: علامه طباطبائی يك پژوهشگر خودساخته بود. حوزه به عنوان يك سيستم و يا يك نظام آموزشی برای آنها كاری نكرد حوزه فقط به عنوان يك بستر كمك كرده است.
نويسنده كتاب «شريعت در قرآن» گفت: در حوزه قرآن اولا هيچ آموزشی برای پژوهش و كار تحقيقی چه سيستماتيك و چه غيرسيستماتيك و ثانيا هدف تعريف شدهای برای اينكه روی قرآن كار شود وجود نداشت. بعد از انقلاب يك شكل ديگر در وضعيت آموزشی حوزه بوجود آمد. حوزه كاركردی آموزش بهتر شد تا منابع انسانی نظام هم تأمين شود. نيروهای متخصص و كارآمد برای بخش اجرايی نظام تربيت كند تا در خدمت كار نظام قرار گيرد؛ اما يك نگاه پژوهشگرانه به مباحث قرآن وجود نداشته است.
وی افزود: هدف ايجاد دانشگاه هم تربيت نيروها برای كادر دولت و در حقيقت برای كارمندسازی بود. بر اين اساس در علوم انسانی و علوم پايه هدف اين بوده كه نيروهای انسانی زودتر تربيت شوند.
وی سخنانش را ادامه داد و گفت: يعنی حوزه آموزش و حوزه پژوهش ما يك ارتباط نزديكی با هم ندارند و علاوه بر اين حوزه پژوهشی هدفمند نيست. يعنی دانشجويان و طلاب آموزش نمیبينند كه چگونه پژوهش كنند اگر با همين روش به جلو برويم نمیتوانيم آن اهدافی كه قرآن برايش تعريف كرده را اجرايی كنيم.
| برای اصلاح اوضاع بايد نگاه و زاويه ديد خودمان را نسبت به هدف نزول قرآن را تغيير بدهيم و ثانيا: آموزشهای بايد مبتنی بر نيازهای اجتماع باشد و بين آموزش و پژوهش و نيازهای جامعه بايد ارتباط برقرار شود |
نويسنده كتاب «آيت عرفان» در پاسخ به ارائه راه حلی برای حل مشكلات ساختاری و غيرساختاری پژوهشهای قرآنی كشور گفت: برای اصلاح اوضاع بايد نگاه و زاويه ديد خودمان نسبت به هدف نزول قرآن را تغيير بدهيم و ثانيا آموزشها بايد مبتنی بر نيازهای اجتماع باشد و بين آموزش و پژوهش و نيازهای جامعه بايد ارتباط برقرار شود.
اين محقق قرآنی گفت: محقق بايد مسأله داشته باشد به قول استاد مطهری پژوهشگر بايد درد داشته باشد و برای برطرف كردن نياز و درد خود احساس نياز به مطالعه و تحقيق كند و با همت قدم در عرصه تحقيقات بگذارد تا اين نياز را برطرف كند.
وی در بيان علت ضعف نگرش به قرآن گفت: در حوزه علوم انسانی، روشهای ما جديد نبود. دانشجويان فارغالتحصيل از غرب روشهای جديد را فرا گرفتند اما اشتباه آنها اين بوده كه محتوا را از آنها گرفتند حالا بعد از انقلاب دوباره به سنتها بازگشت كرديم.
اين محقق قرآنی گفت: در يك پروژه تحقيقاتی در دانشگاهی در مقاطع كارشناسی و كارشناسی ارشد 200 پاياننامه ديدم. بيشتر مطالب گردآوری و بازخوانی مطالب قبلی و تكراری بود. در مقطع دكترا نيز پاياننامهها در همين حد بود و نتوانسته بودند پژوهشهای خوبی اراده دهند و براساس واژه دكترين عمل كنند.
وی در تعريف واژه «دكترين» گفت: دكترين يعنی شخصی كه بر اساس نيازهای جامعه حرف جديدی دارد يعنی مسأله دارد و آن مسأله را بر اساس پژوهشهای خود تبيين میكند.
نويسنده كتاب «نظريه العرف» با تأكيد بر اينكه پژوهشهای قرآنی عصر حاضر در حوزه و دانشگاه رويكردی برای درمان دردهای جامعه ندارند افزود: اين پژوهشها بر اساس نظريهپردازی و اگر هم محققانی وارد اين حوزه شدند بازخوانی و بازسازی نظريات دانشمندان گذشته با زبان امروزی است. نگاه حوزه و دانشگاه فارغ از جامعه بوده و محققان فارغ از مسائل روز جامعه و جهان تحقيق میكنند و كتاب مینويسند و دكترين میدهند. در واقع دكترين به معنای واقعی كلمه نمیدهند، دكترين بازسازی نظريات گذشتگان است.
| ايجاد يك مركز و يا موسسهای كه نخبگان كشور از حوزه و دانشگاه در آن جمع شوند مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی كه كارهای فرهنگی كلان كشور را با توجه به نيازهای جامعه برنامهريزی میكند، ضروری است |
منصوری در ارائه راهحلی برای فايق آمدن بر مشكلات پژوهشی موجود گفت: ايجاد يك مركز و يا موسسهای كه نخبگان كشور از حوزه و دانشگاه در آن جمع شوند مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی كه كارهای فرهنگی كلان كشور را با توجه به نيازهای جامعه برنامهريزی میكند، ضروری است.
وی افزود: همانطور كه دانشگاههای پزشكی زير نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی قرار گرفته تا آموزشها و پژوهشها كاربردی شود يعنی محقق پزشكی روی نياز جامعه تحقيق میكند. اين رابطه و هماهنگی يك رابطه كاملا نيازسنجی ايجاد میكند. بايد يك مجموعه اين چنينی داشته باشيم كه هم مسئولان و هم محققان در آن حضور داشته باشند و برنامهای بنويسند كه آموزش قرآن بايد چگونه باشد. پژوهشها بايد چگونه و بر روی چه موضوعاتی باشد و محققان با تناسب به علم و توانايی خود روی موضوعات كار كنند.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
اين گفتوگو ادامه دارد ...
گروه انديشه: پژوهشهای قرآنی ما در حوزه مباحث محض علوم قرآنی تجريدی است كه هيچ كاربردی در حوزه عمل ندارند زيرا زاويه ديد محققان ما اين نيست كه مسائل را بر قرآن عرضه كنند و از قرآن راهكار بخواهند.
«خليل منصوری»* از پژوهشگران مركز فرهنگ و معارف قرآن دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم و سردبير نشريه قرآنی «نبأ» در گفتوگو با خبرنگار سرويس انديشه و علم خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، با بيان مطلب فوق درباره وضعيت پژوهشهای قرآنی كشور گفت: پژوهشهای قرآنی جدا از حوزه نيازهای اجتماع و حوزه كاربردی است، بيشتر نظريات محض و فرضيههايی است كه در حوزه ذهن و تصور است كه بايد وارد حوزه اجتماع شوند و با توجه به نيازهای اجتماعی كاربردی شوند.
وی در بيان ضرورت توجه به پژوهشهای قرآنی گفت: قرآن كتاب هدايت است و برای اين نازل شده است كه زندگی ما انسانها را تبيين كند و نشان دهد كه انسانها بايد چگونه در دنيا زندگی كنند. مفهوم الكتاب به مفهوم قرآنی به معنی قانون است. وقتی ما میگوئيم مدينهالنبی يعنی شهر قانون.
وی افزود: پيامبر قبل از اينكه پيامبر شود امی بود، يعنی صاحب كتاب و قانون نبود. مردمان آن دوره نيز امی بودند يعنی مردمانش دارای قانون نبودند. امور بر اساس عادات، رسوم و سنتهای شفاهی عمل میشد نتيجه اين بود كه ملتی بیقانون كه هر آن و لحظه احتمال دارد يك حاكم قدرتمندی او را تغيير دهد چون مكتوب نيست؛ اما پيامبر وقتی پيامبر شد دارای الكتاب شد يعنی دارای قانون شد.
وی در بيان توجيه اين اعتقاد خود گفت: دليل من برای اين كه میگويم الكتاب يعنی قانون اين بخش از آيه قرآن است كه میفرمايد: «كتب عليكم الصيام» يعنی قرآن هر جا كه میخواهد قانون را مطرح كند، كلمه كتاب را بهكار میبرد.
| خليل منصوری: |
| قرآن كتاب هدايت است برای اين نازل شده كه زندگی ما انسانها را تبيين كند و نشان دهد كه انسانها چگونه بايد در دنيا زندگی كنند |
نويسنده كتاب «نظريهالعرف» سخنانش را ادامه داد و گفت: پيامبر در شهر مدينه، شهر قانون ايجاد كرد. پيامبر شهری بر پايه قانونمداری ايجاد كرد. يعنی قرآن برنامه قانونی برای زندگی و اجتماع است.
وی گفت: وقتی ما مسلمانها از اين منظر به قرآن نگاه میكنيم بايد تمام برداشتها و پژوهشهای ما با توجه به اين مسأله باشد كه زندگی اجتماعی، دردها و چالشها و مشكلات موجود فردی و جمعی را شناسايی و تعبير اميرالمومنين استنطاق كنيم (يعنی مشكلات و معضلات را بر قرآن عرضه كنيم و از قرآن پاسخ بخواهيم)
نويسنده كتاب «ايمان در قرآن» در مورد وضعيت پژوهشهای قرآنی كشور گفت: پژوهشهای قرآنی كنونی با اين نگاه به قرآن نيست يا در حوزه صرف مباحث محض علوم قرآنی تجريدی است كه هيچ كاربردی در حوزه عمل ندارند (اين مباحث به نوبه خود بسيار مهم است)؛ همينطور قرائت قرآن برای اين نيست كه شما فقط قرآن را بخوانيد بلكه برای اين است كه بفهميم و عمل كنيم.
وی افزود: اصل، تدبر در قرآن است، تدبر يعنی فهم دقيق از آيات كلامالله. يكی از هدفها آن است كه بتوانيم در زندگی اجتماعی تقوا داشته باشيم. تقوا در حوزه عمل اجتماعی خود را نشان میدهد. وقتی شخصی دارای تقوا است يعنی در برابر فساد اجتماعی و پديدههای نامناسب اجتماعی مقاوم است. پژوهشهای قرآنی كنونی كشور با توجه به اصل و هدف اساسی قرآن نيست يعنی ما از اصل و هدف قرآن دور شديم.
نويسنده كتاب «آرامش در قرآن» در ادامه سخنانش گفت: مهجوريت قرآن يهنی چه؟، يعنی شما قرآن را بخوانيد نه برای آن هدفی كه نازل شده است، آنرا بنويسيم نه برای آن هدفی كه خود فرو فرستاده شده. تحقيقات كنونی قرآنی بر اساس كاربردهايی كه قرآن برايش تعريف كرده نيست.
| خليل منصوری: |
| منظر محققين، زاويه ديد محققين و پژوهشگران اين بوده كه قرآن برای آخرت است، در حالیكه قرآن خودش تعريف میكند من برای زندگی عملی دنيا هستم |
نويسنده كتاب «آيات عزت در سيمای حسينی» در پاسخ به علت اين ضعف گفت: منظر محققان، زاويه ديد محققان و پژوهشگران اين بوده كه قرآن برای آخرت است، در حالیكه قرآن خودش تعريف میكند من برای زندگی عملی دنيا هستم چون وقتیكه در زمان هبوط، فرمان هبوط صادر شد خداوند میفرمايد: «قُلْنَا اهْبِطُواْ مِنْهَا جَمِيعاً فَإِمَّا یَأْتِیَنَّكُم مِّنِّی هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَایَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلاَ هُمْ یَحْزَنُونَ»(آيه 38 سوره بقره) يعنی گفتيم: «همگى از آن، فرود آييد! هرگاه هدايتى از طرف من براى شما آمد، كسانى كه از آن پيروى كنند، نه ترسى بر آنهاست، و نه غمگين شوند.»
وی در ادامه سخنانش در ضرورت توجه به قرآن و هدف آفرينش انسان گفت: خداوند در قرآن میفرمايد: «وَإِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ هُوَ أَنشَأَكُم مِّنَ الأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُواْ إِلَیْهِ إِنَّ رَبِّی قَرِيبٌ مُّجِيبٌ» يعنی و به سوی (قوم) ثمود برادرشان صالح را فرستاديم، گفت: ای قوم من! الله را پرستش كنيد كه معبودی جز او برای شما نيست، او است كه شما را از زمين آفريد و آبادی آنرا به شما واگذار نمود، از او آمرزش بطلبيد سپس به سوی از باز گرديد كه پروردگارم (به بندگان خود) نزديك و اجابت كننده (تقاضاهای آنها) است.
وی افزود: خداوند آبادانی زمين را به ما انسانها واگذار كرده است و برای اين هدف انسان احتياج به راهكار دارد كه اين راهكارها مسلما در قرآن هست.
اين گفتوگو ادامه دارد... .
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
*خليل منصوری در سال 1343 در رامسر متولد شد. وی تحصيلات دوره ابتدايی و متوسطه را در شهر خود گذرانيده و پس از اخذ ديپلم وارد حوزه علميه قم شد. وی پس از اتمام دروس دوره سطح حوزه، دروس خارج فقه و اصول را به مدت پانزدهسال در نزد اساتيد به نام حوزه علميه قم از جمله حضرات آيات عظام آيت الله فاضل لنكرانی، وحيد خراسانی، ميرزا جواد تبريزی، جوادی آملی، حسنزاده آملی و مرتضوی لنگرودی گذراند. وی دارای كتب و مقالات چندی است كه از جمله كتب منتشر شده وی عبارتند از :
1. نظريه العرف، 2. ايمان در قرآن، 3. آرامش در قرآن،4 . كتاب در مفهوم قرآنی،5. شريعت در قرآن، 6.آيات عزت در سيمای حسينی، 7. عقد التامين فی الفقه الاسلامی، 8. آيت عرفان
از ديگر آثار وی میتوان به كتابهای چاپ نشدهای چون النصالقرآنی به زبان عربی، اهل بيت در قرآن در دو جلد، معرفت نفس در قرآن، معرفةالله، شادی در قرآن، عدالت در حوزههای برنامهريزی، فرهنگ سياسی جامعه قرآنی، مبانی قرآنی عرفان امام خمينی (ره)، تبارشناسی و جريانشناسی اصلاحات در قرآن اشاره كرد.
وی در حوزه های مختلف دينی قلم میزند. در سالهای اخير در حوزه گرايشهای قرآنی آثار متعددی را در مطبوعات كشور منتشر كرده است كه نمونهای از مقالات منتشر شده وی در مطبوعات عبارتند از:
1. شادی در قرآن/ تهران/ گلستان قرآن/ 1382 ، 2. شادی و سرور در قرآن/ تهران/ نسيم صبا – كيهان/ 1381 ،3. پرسش دريچه أی به سوی حقايق/ نسيم صبا – كيهان/ 1381 ، 4. يهود از منظر قرآن/ تهران/ كيهان/ 1381 ، 5. قرآن و عدالت اقتصادی/ پاسدار اسلام/ 1381
همچنين صدها مقاله قرآنی منتشر شده در مطبوعات كثيرالانتشار از وی در سايت سماموس ليست كاملی از آن موجود میباشد.
فضای مجازی و انسجام اسلامی
يك محقق قرآنی: تعريف درستی از كاركردهای فضای مجازی و انسجام اسلامی در اين فضا نداريم
گروه وبلاگ: مشكل عمده در شكلگيری انسجام اسلامی در فضای مجازی اين است كه تعريف درستی از انسجام اسلامی در اينترنت و كاركردها و قابليتهای فضای مجازی نداريم، در حقيقت نه موضوع(فضای مجازی) را به درستی شناختهايم و نه ابزار(فضای مجازی) را.
«خليل منصوری»، محقق و پژوهشگر قرآنی، در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا)، با اشاره به حركتهای منسجم قبلی كه از سوی ايرانيان در اينترنت انجام شده، بيان كرد: تا كنون در فضای مجازی حركتهای منسجمی از سوی ايرانيان مثل مسئله «پرشينگلف»(خليج فارس) ديده شد و با توجه به همين پيشينه میتوان در زمينه انسجام اسلامی هم به چنين حركتهايی دست زد.
منصوری اضافه كرد: برای مثال زمانی كه در فضای مجازی كاربران هم زمان به اشكال مختلف يك محتوا را القا كنند، دشمن عقب نشينی میكند و راه را برای بروز انسجام اسلامی باز میكند و ترس و دلهرهای در دشمنان ايجاد میشود و از همين ترس و دلهره دشمن انسجام اسلامی تجلی پيدا میكند.
وی درباره راهكارهای تقويت انسجام اسلامی در فضای مجازی عنوان كرد: با محور قرار دادن قرآن و توجه به اين نكته كه خداوند بر اين اعتقاد است كه همه انسانها بايد حول يك محور بچرحند و تشكيل يك امت را بدهند بايد به راهكارهای انسجام اسلامی دست پيدا كرد.
| ابعاد انسجام اسلامی: |
| انسجام يك بعد بينشی دارد و يك بعد عملی، ما افرادی داشتهايم كه در حوزهی كنشها عمل كرده و چون اين اعمال بدون پشتوانه بينشی و نگرشی است، اكثراً اشتباه كردهاند |
اين پژوهشگر با اشاره به اينكه امت عبارت است از شهروندان هم عقيده، گفت: از نظر قرآن انسجام و وحدت در حوزه عقيده افراد شكل میگيرد به همين دليل برای تقويت انسجام اسلامی اول خدا به عنوان محور تمام هستی و دوم بايد قرآن را كه برای هدايت آمده است، محور حركت قرار بگيرد و در نهايت باعث هم عقيده شدن شود.
منصوری اضافه كرد: فضای مجازی بيشتر در حوزه انديشه است و بر جسم انسان با واسطه تأثير میگذارد و از طرفی ديگر انسجام نيز اصل و بنيادش بر بينش است و اين يكسانی باعث میشود كه راحتتر بتوانيم انسجام اسلامی را در فضای مجازی گسترش دهيم و بر روی آن كار كنيم.
وی درباره مشكلات موجود در راه شكلگيری انسجام اسلامی در فضای مجازی عنوان كرد: مشكلی كه در راه انسجام اسلامی وجود دارد، مشكل عدم تعريف درست از انسجام اسلامی در فضای مجازی و نيز نداشتن شناخت درست از فضای مجازی و كاركردهای آن است.
اين فعال قرآنی ادامه داد: ما همه چيز را از غرب ناقص میگيريم، برای مثال در سالهای نخستين كه رايانه اختراع شدهبود ما از آن فقط به عنوان وسيلهای برای تايپ استفاده میكرديم در حالی كه رايانه در همان سالهای اوليه هزارها كاركرد مختلف داشت.
منصوری خاطرنشان شد: ما عظمت و توانمندیهای فضای مجازی را درك نكردهايم و از طرفی ديگر تعريف درستی نيز از انسجام اسلامی در اين فضا نداريم و نمیدانيم هدف ما از انسجام اسلامی چيست و يا اينكه منسجم شويم برای چه؟
| وظايف بلاگران در شكلگيری انسجام اسلامی: |
| زمانيكه ما بياييم در فضای سايبر به عقايد، قوميتها، نژادها و به افكار يكديگر احترام بگذاريم و ديگری را با تمام تفاوتهای موجود بپذيريم انسجام اسلامی حاصل میشود، يعنی در حقيقت ديگری را به عنوان يك انسان كامل بپذيريم و پذيرش و تحمل ديگری را پيدا كنيم |
وی تصريح كرد: در حقيقت نه شناخت درستی از موضوع داريم نه از ابزار. برای همين بايد اين موانع را برطرف كنيم يعنی اول يك بينش درستی به كاربران درمورد فضای مجازی بدهيم و بگوييم مراد از فضای مجازی اين است و يك تعريف درست و دقيقی از فضای مجازی بدهيم و سپس انسجام را در فضای مجازی تعريف كنيم، اگر اين كار را نكنيم نمیتوانيم در شكلگيری انسجام اسلامی موفق شويم.
اين بلاگر قرآنی درباره نقش بلاگران به عنوان داوطلبان اصلی اينترنت در شكلگيری انسجام اسلامی يادآور شد: در فضای اينترنت كه برزخ است، بلاگران بايد به اين مسئله توجه كنند با نوشتن جملهای كه ممكن است مورد تمسخر قوم يا نژادی شود، آسيبهای جدی به تشكيل انسجام اسلامی بزنند.
وبلاگ «پرديس» را اينجا ببينيد!
منصوری افزود: بلاگران بايد در به روز كردن پستهايشان اصل را بر هنجارهايی قرار بدهند كه انسجام را تقويت میكند و بايد به اين نكته توجه كرد كه در قرآن توبيخ و مجازات دنيا و آخرت برای تمسخر و اهانت و افتراء به هر شكلی كه به ديگران زده شود وجود دارد و در نهايت اين هنجارشكنیها باعث نابود كردن احترام متقابل میشود.
وی تصريح كرد: به همين دليل در قرآن آمدهاست شما به خدايان باطل آنها اهانت نكنيد تا آنها به خدای حق شما اهانت نكنند(آيه 108 سوره انعام) يعنی اينكه اصل را بر احترام متقابل بنا بگذاريد.
اين فعال قرآنی ادامه داد: زمانيكه ما بياييم در فضای سايبر به عقايد، قوميتها، نژادها و به افكار يكديگر احترام بگذاريم و ديگری را با تمام تفاوتهای موجود بپذيريم انسجام اسلامی حاصل میشود، يعنی در حقيقت ديگری را به عنوان يك انسان كامل بپذيريم و پذيرش و تحمل ديگری را پيدا كنيم.
| راهكار تقويت انسجام اسلامی: |
| با محور قرار دادن قرآن و توجه به اين نكته كه خداوند بر اين اعتقاد است كه همه انسانها بايد حول يك محور بچرحند و تشكيل يك امت را بدهند بايد به راهكارهای انسجام اسلامی دست پيدا كرد |
منصوری با ذكر اين نكته كه در فضای سايبر همه افراد ناشناس وارد میشوند، اظهار كرد: در فضای مجازی اسامی غيرواقعی است به همين دليل بلاگرها بايد در نگارشهايشان، تصويرسازیهايشان و پيامهايشان اصل احترام متقابل و تحمل ديگری را رعايت كنند تا به انسجام اسلامی برسيم، مگر انسجام چيست؟ پيدا كردن نقاط مشترك، عقيده مشترك و دست كم شفاف شدن اختلافات در گفتوگوهای متقابل.
وی با بيان اين نكته كه نبايد انتظار داشت، اختلافات از بين برود، عنوان كرد: نمیتوان انتظار داشت كه با رسيدن به انسجام اسلامی تمام اختلافات برطرف شود و حتی با ظهور حضرت مهدی(عج) كه خليفه تام خداوند بر روی زمين است نيز اختلافات برطرف نمیشود و حضرت مهدی(عج) اختلافات السنه و نژادها را پذيرفته است بنابراين بايد در جهت برطرف كردن اختلافهايی كه باعث كنار گذاشته شدن افراد از جامعه میشوند حركت كنيم.
اين بلاگر قرآنی درباره نقش روحانيون در شكلگيری انسجام اسلامی در فضای مجازی بيان كرد: انسجام يك بعد بينشی دارد و يك بعد عملی، ما افرادی داشتهايم كه در حوزهی كنشها عمل كرده و چون اين اعمال بدون پشتوانه بينشی و نگرشی است، اكثراً اشتباه كردهاند.
منصوری ادامه داد: روحانی در حوزه بينش و نگرشسازی و تغيير نگرشها تأثيرگذار است و شناخت جديد به مخاطب میدهد، باتوجه به آيه 256 سوره بقره «قَد تَّبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ.» روحانی روشنگر است و به همين علت، در حوزه بينش و نگرش «رشد» را از «غی» تبيين كرده و در حوزه نگرش و بينش افراد وارد میشود.
| اين پژوهشگر قرآنی: |
| از نظر قرآن انسجام و وحدت در حوزه عقيده افراد شكل میگيرد به همين دليل برای تقويت انسجام اسلامی اول خدا به عنوان محور تمام هستی و دوم بايد قرآن را كه برای هدايت آمده است، محور حركت قرار بگيرد تا در نهايت باعث هم عقيده شدن شود |
اين محقق و پژوهشگر قرآنی اظهار كرد: روحانيون بايد با اين نگاه وارد فضای مجازی شوند كه مفاهيم بينشی و عقيدتی را شناسايی و با توجه به مفاهيم امروز و به زبان روز بيان كنند، تا تأثير خودش را در نگرش افراد جامعه و كنشهای افراد بگذارد.
وی درباره مسؤليت عمده روحانيون ابراز داشت: مسؤوليت عمده روحانيون خوانش قرآن با زبان و ادبياتی است كه برای فهم دردهای اجتماعی جامعه كاربرد دارد چون جامعه مسلمين مسئله دارد، جامعه درد دارد و دردش همين اختلافات، تفرقهها و در حقيقت ناهنجاریهايی است كه مانع ايجاد انسجام اسلامی میشود.
منصوری اضافه كرد: يك روحانی، محقق و پژوهشگر قرآنی بايد در مرحله نخست دردشناس باشد سپس قرآنشناس. يعنی بفهمد كه قرآن برای چه آمده است. دردشناس باشد تا دردها را به قرآن ارائه كند و آن چيزی را كه جواب است به جامعه عرضه كند و در اين مرحله جامعه مؤمن كنش میكند و بر اساس آن رهنمودها عمل كرده و نتايج آن نيز ظاهر میشود.
«خليل منصوری»، محقق و پژوهشگر قرآنی، در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا)، در ابتدای سخنان خود به توضيح درباره ماهيت فضای مجازی پرداخت و گفت: فضای مجازی، فضای ذهنی محض نيست و يك حالت بين رئال و ايدهآل است و در مفهوم كلی در اين فضا مرزها فرو پاشيده و در هم تنيده شده و يك حالت «رئال-ايدهآل» ايجاد شدهاست.
وی افزود: همين خاصيت «رئال-ايدهآل» سبب میشود تا كاربران به راحتی وارد فضای مجازی شوند و در آن به گشت و گذار بپردازند و فضا را درك كنند، در حقيقت میتوان گفت كه فضای مجازی در حوزه تمثل انسانها وارد شدهاست.
منصوری در ادامه اضافه كرد: در فضای مجازی يك حالت برزخی را كاملاً میشود ادراك كرد، و به همين دليل نبايد نوع ديگری از انسجام را در اين فضا جستجو كرد و بايد همان چيزی را كه در فضای واقعی ديده میشود در فضای سايبر و مجازی به يك نوع ديگر ادراك كرد.
اين محقق و پژوهشگر برای توضيح بيشتر متذكر شد: برای مثال شما در خوابها همه حواس مانند خوردن، خنديدن، لذت، چشيدن مزهها، ضربههای روحی و جسمی را ادراك میكنيد و بر روانتان تأثير میگذارد، تأثير فضای مجازی نيز چنين است و روی روح و روان و جسم بشر تأثير میگذارد در حقيقت كاربری كه در حوزه سايبر حركت میكند در آن فضا زندگی میكند.
ماهيت فضای مجازی
ماهيت فضای مجازی را نمادها شكل میدهند، همين نمادهايی كه برای خنده ، عصبانيت و... استفاده میشود، نمادسازیهايی را كه در فضای واقعی در زمينه انسجام اسلامی میتوان انجام داد بايد برای ايجاد انسجام اسلامی در فضای مجازی دنبال كرد و نمادهايی پيدا كرد كه اين مفاهيم را برسانند
وبلاگنويس «پرديس» يادآور شد: در حوزه انسجام اسلامی فضای مجازی بايد اين موضوع را محور قرار دهيم و زمانيكه ادراك درستی از واقعيت و وضعيت موجود در فضای مجازی به دست آورديم خيلی راحت میتوانيم ارتباط آن را بين فضای واقعی و فضای مجازی پيدا كنيم و به دنبال تعريف و مصداق دقيقی برای انسجام اسلامی در فضای مجازی باشيم.
اين فعال قرآنی برای رسيدن درك صحيح از انسجام اسلامی در فضای مجازی به مصداقهای بارز انسجام اسلامی در فضای واقعی اشاره و اظهار كرد: برای مثال انسجام اسلامی در فضای واقعی در مسائلی مانند نماز جمعه، صله رحم و يا در انديشه بشر اتفاق میافتد و بشر معتقد است كه من با ديگری يكی هستم و او با من است و «منها» خودش را كنار میزند و همه يكی میشوند و به انسجام میرسند.
منصوری يادآور شد: همدلی اصل در انسجام است و وقتی اين موضوع در درون بشر راه پيدا كرد و تأثير گذاشت در اعضا و جوارح او نيز ظاهر میشود و همدلی را با ساختاری كه برای انسجام تعريف كرديم بايد جستجو كنيم. ما اگر بتوانيم روحيه همدلی را در فضای سايبر _كه حالت تمثل دارد_ نمادسازی كنيم، میتوانيم به انسجام اسلامی در اين فضا دست پيدا كنيم.
وبلاگنويس «پرديس» تصريح كرد: نمادگرايی در خارج از فضای واقعی ايجاد میشود برای مثال نماز جمعه يك نماد است در واقع راهی برای رسيدن به وحدت و حتی راهی برای اتحاد بين دولت ـ ملت است، يعنی هركس نماز جمعه شركت میكند حضور او، اطاعت از دولت را اعلام میكند. جمع يك نماد برای انسجام اسلامی است.
نمادگرايی در فضای مجازی
نمادگرايی در خارج از فضای واقعی ايجاد میشود برای مثال نماز جمعه يك نماد است در واقع راهی برای رسيدن به وحدت و حتی راهی برای اتحاد بين دولت ـ ملت است، يعنی هركس نماز جمعه شركت میكند حضور او، اطاعت از دولت را اعلام میكند. جمع يك نماد برای انسجام اسلامی است
وی تصريح كرد: شما نمادهای زيادی را در فضای واقعی در حوزه دين برای انسجام اسلامی میتوانيد جستجو كنيد كه به عنوان نماد انسجام تعريف شده در فضای مجازی هم بايد همين كار را بكينم و به دنبال نمادهايی برای بيان مفهوم انسجام باشيم.
اين پژوهشگر قرآن عنوان كرد: ماهيت فضای مجازی را نمادها شكل میدهند، همين نمادهايی كه برای خنده ، عصبانيت و... استفاده میشود، نمادسازیهايی را كه در فضای واقعی در زمينه انسجام اسلامی میتوان انجام داد بايد برای ايجاد انسجام اسلامی در فضای مجازی دنبال كرد و نمادهايی پيدا كرد كه اين مفاهيم را برسانند.
منصوری با اشاره به كلمات به عنوان بخشی از نمادهای فضای مجازی بيان كرد: كلمات به عنوان بخشی از نمادهای فضای مجازی هستند اما تمام آن نيست و ما در اين فضا ازنمادهای ديگر مانند فيلم، فلش و ... كه مختص فضای مجازی است برای بيان مفهوم انسجام اسلامی استفاده نكردهايم. وی افزود: در فضای مجازی بايد با زبان همان حوزه حرف بزنيم اما ما میخواهيم از قلم كه ابزار فضای واقعی است در فضای مجازی نيز استفاده كنيم، فضای مجازی فضای نگارش محض نيست به همين دليل اگر بخواهيم از همين روش مكتوب استفاده بكنيم در تحقق انسجام اسلامی شكست میخوريم.
اين فعال قرآنی با اشاره به فعاليت ضعيف كاربران برای تحقق انسجام اسلامی در فضای مجازی اظهار كرد: ما ايرانيان وابستگی به بيرون داريم و نمیآييم كاری انجام بدهيم و منتظريم تا ديگران كاری انجام بدهند و ما از روی آن كپی برداری كنيم.
محقق و پژوهشگر قرآنی:
در فضای مجازی يك حالت برزخی را كاملاً میشود ادراك كرد، و به همين دليل نبايد نوع ديگری از انسجام را در اين فضا جستجو كرد و بايد همان چيزی را كه در فضای واقعی ديده میشود در فضای سايبر و مجازی به يك نوع ديگر ادراك كرد
منصوری متذكر شد: برای رسيدن به انسجام اسلامی بايد در فضای مجازی الگو سازی و نمادسازی كنيم و نمادهايی را طراحی كرده و به عنوان نماد انسجام اسلامی برای كاربران اينترنت تعريف كنيم، همانطوری كه غربیها با يك عروسك ساده مفاهيم مختلف را تعريف میكنند ما نيز در فضای مجازی دنبال نمادهايی برای انسجام اسلامی باشيم، بگرديم و پيدا كنيم و اگر هم چنين نمادهايی نيست ايجاد كنيم.
وبلاگنويس «پرديس» تصريح كرد: هر نماد پشتوانه فرهنگی را به دنبال خود دارد و ما با ايجاد اين نمادها میتوانيم پشتوانه فرهنگی غنی ايرانی و اسلامی خود را به تمام جهان بشناسانيم زيرا ما اولين تصويرسازان متحرك جهان هستيم.